Hpv aşısı nedir?
HPV aşısı, “Human Papilloma Virus” (İnsan Papilloma Virüsü) enfeksiyonlarını önlemek için geliştirilen bir aşıdır. HPV, cinsel yolla bulaşan yaygın bir virüstür ve bazı türleri rahim ağzı kanseri, genital siğiller, ve diğer kanser türlerine yol açabilir. HPV aşısı, bu virüsün belirli tiplerine karşı bağışıklık kazandırarak, özellikle kanser ve siğil riskini azaltmak amacıyla uygulanır. Genellikle genç yaşlarda, cinsel aktivite başlamadan önce önerilir ve birkaç doz şeklinde yapılır.
Hpv aşısı yan etkileri var mıdır?
Evet, HPV aşısının yan etkileri olabilir, ancak genellikle hafif ve geçicidir. En yaygın yan etkiler şunlardır:
- Aşı yapılan bölgede reaksiyonlar: Kızarıklık, şişlik, ağrı veya kaşıntı.
- Genel yan etkiler:
- Baş ağrısı
- Hafif ateş
- Yorgunluk
- Bulantı
- Diğer nadir yan etkiler:
- Baş dönmesi
- Bayılma (özellikle gençlerde)
- Kas veya eklem ağrısı
Ciddi yan etkiler son derece nadirdir, ancak herhangi bir aşıda olduğu gibi, ciddi alerjik reaksiyonlar (anafilaksi) oluşma riski vardır. Bu yüzden aşıdan sonra kısa bir süre gözlem altında tutulmak önerilir.
Genel olarak, HPV aşısı güvenli kabul edilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açma riski çok düşüktür. Sağlık otoriteleri, aşının faydalarının, potansiyel risklerinden çok daha ağır bastığını belirtmektedir.
Hpv aşısı acıtır mı?
HPV aşısı genellikle hafif bir acıya neden olabilir, ancak bu acı kısa süreli ve minimaldir. Aşı, kas içine (genellikle üst kol bölgesine) yapıldığı için, iğnenin giriş anında hafif bir ağrı veya yanma hissi oluşabilir. Bunun yanı sıra, aşı yapılan bölgede birkaç saat veya birkaç gün boyunca hafif bir hassasiyet, kızarıklık ya da şişlik hissedilebilir.
Her insanın acı eşiği farklıdır, bu nedenle bazı kişiler neredeyse hiç acı hissetmezken, diğerleri biraz daha rahatsızlık duyabilir. Genel olarak, HPV aşısı sonrasında hissedilen ağrı, birçok başka aşıya kıyasla orta derecelidir ve hızla geçer.
Hpv aşısını aile hekimi uygulayabilir mi?
HPV aşısı, Türkiye’de aile hekimleri tarafından uygulanabilmektedir. Aile sağlığı merkezine giderek aile hekiminize başvurabilir ve HPV aşısı hakkında bilgi alabilirsiniz. Aile hekiminiz, aşının uygulanma zamanı, dozları ve yan etkileri hakkında sizi bilgilendirecektir.
HPV aşısı, genellikle belirli yaş gruplarına önerilir ve özellikle cinsel aktivite başlamadan önce yapılması tavsiye edilir. Ancak, daha ileri yaşlarda da koruma sağlayabileceği için aile hekiminizle bu konuda görüşüp uygun olup olmadığınızı öğrenebilirsiniz. Aşı genellikle 2 veya 3 doz şeklinde uygulanır ve her doz arasında belirli bir süre bulunur.
Hpv aşısı bakirelere yapılır mı?
Evet, HPV aşısı bakirelere yapılabilir ve hatta cinsel aktivite başlamadan önce yapılması önerilir. Çünkü HPV (İnsan Papilloma Virüsü), cinsel yolla bulaşan bir virüs olduğundan, aşıyı cinsel temastan önce yaptırmak en etkili korumayı sağlar.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve diğer sağlık otoriteleri, HPV aşısının 9-14 yaş aralığındaki çocuklara ve ergenlere, yani cinsel aktivite başlamadan önce yapılmasını önerir. Ancak, aşı cinsel yaşam başladıktan sonra da faydalı olabilir, çünkü HPV’nin farklı tiplerine karşı koruma sağlar.
Sonuç olarak, HPV aşısı bakire bireylerde de güvenli ve etkilidir ve enfeksiyon riskini önemli ölçüde azaltır.
HPV Aşısı buzdolabında saklanır mı?
Evet, HPV aşısı buzdolabında saklanmalıdır. Aşının etkinliğini koruyabilmesi için belirli sıcaklık koşullarında muhafaza edilmesi gerekir. HPV aşısı, 2°C ile 8°C arasında saklanmalıdır, bu yüzden buzdolabında saklanır. Ancak aşı, dondurulmamalıdır; donması durumunda etkinliği kaybolabilir ve kullanılamaz hale gelir.
Aşı, sağlık kuruluşlarına ulaştığında ve uygulanana kadar buzdolabında saklanır. Dolayısıyla, aşının doğru koşullarda saklandığından emin olunması önemlidir.
Hpv aşısı cinsel ilişkiden sonra yapılır mı?
Evet, HPV aşısı cinsel ilişkiden sonra da yapılabilir. Aşı, cinsel yaşam başlamadan önce en etkili korumayı sağlasa da, cinsel ilişkiye başlamış olan bireyler için de faydalıdır. Bunun nedeni, HPV’nin birçok farklı tipi olması ve aşının birden fazla HPV tipine karşı koruma sağlamasıdır.
Örneğin, bir kişi zaten bir HPV tipine maruz kalmış olsa bile, aşı diğer HPV tiplerine karşı koruma sağlayabilir ve ileride gelişebilecek HPV ile ilişkili hastalık riskini azaltabilir. Dolayısıyla, cinsel ilişki başladıktan sonra bile HPV aşısı yaptırmak hala önemlidir.
Aşı, HPV ile ilişkili rahim ağzı kanseri, genital siğiller ve diğer kanser türlerine karşı koruma sağladığı için, cinsel aktiviteye başlamış bireyler de aşı yaptırarak bu riskleri azaltabilirler.
Hpv aşısı çocuklara yapılır mı?
Evet, HPV aşısı çocuklara yapılabilir ve hatta birçok sağlık otoritesi tarafından özellikle önerilir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve birçok ulusal sağlık otoritesi, HPV aşısının 9-14 yaş arasındaki çocuklara, yani cinsel aktivite başlamadan önce yapılmasını tavsiye eder. Bu yaş grubunda bağışıklık sistemi genellikle daha güçlü tepki verdiği için aşının etkinliği daha yüksek olur.
HPV aşısı, kız ve erkek çocuklara uygulanabilir. Aşı, gelecekte HPV enfeksiyonlarına karşı koruma sağlar ve HPV’ye bağlı rahim ağzı kanseri, genital siğiller ve diğer kanser türleri gibi sağlık sorunlarının önlenmesine yardımcı olur. Cinsel yolla bulaşan bu virüse karşı çocukları genç yaşta aşılayarak, ileride karşılaşabilecekleri riskleri en aza indirmek amaçlanır.
Bazı ülkelerde HPV aşısı, ulusal aşılama programları kapsamında okullarda ya da sağlık merkezlerinde çocuklara rutin olarak yapılmaktadır.
Hpv Aşısını devlet karşılıyor mu?
Türkiye’de HPV aşısı şu an için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmıyor ve ücretli olarak sunuluyor. Ancak bazı yerel yönetimler, özellikle sosyoekonomik yoksunluk çeken bireyler için ücretsiz HPV aşı uygulamaları başlatmış durumda. Örneğin, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), 9-26 yaş aralığındaki bireyler için ücretsiz HPV aşısı uygulamasına başlamış bulunuyor. Bu hizmetten yararlanmak isteyenler, belirlenen tıp merkezlerine başvurarak aşılarını yaptırabiliyorlar. 2024
