Sperm Parametrelerinin Değerlendirilmesi

Tüp Bebekte yumurta içine konulan tek bir spermin seçimi bile çok önemlidir. Spermin genetik yapısındaki problemler ve spermin dölleme fonksiyonunu negatif yönde etkileyen çeşitli sorunlar yumurta döllenmesini olumsuz etkileyebilir. Yumurtaların döllenmemesine, az sayıda döllenmesine, genetik olarak problemli döllenme olmasına veya kalitesiz embriyo oluşmasına yol açabilir ve gebelik oranları düşebilir.  Amaç; öncelikle kaliteli spermin üretilmesi ve ardından elde edilen spermlerden gebelik potansiyeli en yüksek olanların çeşitli gelişmiş teknolojik yöntemler kullanılarak seçilmesidir.

Detaylı Sperm Analizi

Spermin sayı, hareketlilik ve şekil yönünden değerlendirilmesidir. Bu çalışmalar sonucu elde edilen veriler, öncelikle kendiliğinden gebelik oluşmasının gecikmesine yönelik değerli bilgiler verir. Özellikle Kruger sınıflamasına göre sperm şekil ve anomali artışının detaylı araştırılması gereklidir.

DNA Hasar Analizi

Bir sperm hücresinin en değerli varlığı olan genetik materyalinin DNA hasarı açısından değerlendirilmesidir. Obezite, yaş, sigara ve alkol kullanımı, stres, genetiği değiştirilmiş gıdalar ve genetik faktörler kişiye özel bozulmalar yapabilir. Bu durum sebebi belli olmayan kısırlık tanısının konulmasına yol açabilir. DNA Hasar Analizi; sperm parametreleri çok iyi olsa bile erken dönem gebelik kayıpları ve tekrarlayan tüp bebek başarısızlıkları durumunda araştırılması gereken bir parametredir. Bir hasarı veya kopukluğu olmayan spermin tedavi esnasında kullanılması başarıya giden yolun ilk durağıdır.

ROS Testi (sORP Testi)

Semen analizi sperm hücrelerinin sadece görsel parametreleri (hareketlilik, sayı, morfoloji) hakkında yön göstericidir. Fakat artık bilimin ilerlemesiyle hücre biyolojisi hakkında daha fazla bilgiye sahibiz. Son gelişmelere göre menideki antioksidan kapasite infertilite tedavileri açısından önem göstermektedir. Menideki artmış reaktif oksijen türleri (ROS) sperm DNA’sında hasara sebep olmaktadır. Buna ek olarak sperm hücre zarında da ağır hasara yol açmaktadır. Bu hasarların toplamında spermlerin yumurta dölleme kapasitesi (döllenme oranları) ve sağlıklı embriyo elde edilmesi zarara uğramaktadır.

Balanslama Konsepti’nden de anlaşılacağı gibi bu ROS molekülleri de denge içerisinde olmalıdır. Dolayısıyla semendeki ROS dengesi ölçülmeli ve dengeyi doğru yere getirmek için doğru tedavi uygulanmalı veya gereksiz tedavi uygulanmamalıdır.

Sperm Fonksiyon Testleri

Gürgan Clinic Embriyoloji Laboratuvarında SFT olarak adlandırılan bir grup test panel şeklinde yapılmaktadır. Bu testler ile tedavi sırasında oluşabilecek olumsuzluklar önceden belirlenmekte, sperm seçme tekniğini test sonucuna göre uygulayarak, çifte daha sağlıklı embriyolarla sağlıklı bir gebelik ve doğum şansını sonuna kadar verebilmekteyiz.

Menide hiç sperm bulunmaması anlamına gelen Azospermi, erkek kısırlığı olgularının önemli sebeplerinden birisidir. Azospermi, tüm erkeklerin %1’inde, infertilite problemi olan erkeklerin ise %10-15’inde görülür. Bu vakalarda sperm hücreleri, üreme kanallarından veya testis dokusundan elde edilerek mikroenjeksiyon işlemi gerçekleştirilebilir.

Azosperminin öncelikle sebebi araştırılır, ve teşhise göre sperm bulma oranını en yüksek seviyelere çekebilmek için gerekli girişimler yapılır (hormon tedavisi, ampirik tedaviler). Burada her zaman için cerrahi müdahale ile (MESA, PESA, TESA, TESE, Mikro TESE) sperm elde edilmesi en son çare olarak kullanılır. İlk hedefimiz menide sperm çıkmasını sağlamaktır. Menide sperm çıkmaması halinde; hasta için en uygun olabilecek aynı zamande sperm bulma oranı en yüksek olan cerrahi girişim metodu belirlenerek uygulanmaktadır. Cerrahi yöntemle testisten sperm elde edilme durumunda olgun spermlerin tespit edilmesi ve çok dikkatli seçilmesi gerekmektedir.

LİFLEME adını verdiğimiz yöntemle; mikroskop altında testisten alınan parçaların mekanik ve enzimatik olarak liflere ayrılması sağlanır. Sonrasında ise her testis örneği birden fazla embriyolog tarafından yaklaşık dört saat sperm varlığı açısından incelenir. Sperm varlığı teyit edildikten sonra özel mikroskoplar altında en olgun spermler polarize ışık ile seçilir. Mikroenjeksiyon işlemi ile yumurtalar döllenir.

Böylelikle hem sperm elde etme yüzdesi en yüksek seviyelere çekilir hem de bu spermler kullanılarak oluşacak embriyolardaki kalite daha yüksek olur. Tüm bu işlemlerin toplamı; gebelik oranlarına ve canlı doğum oranlarına pozitif olarak yansır. Cerrahi sperm elde etme yöntemleri ile kanal tıkanıklığı olan azospermi olgularının %100’ünde, tıkanıklık olmayan azospermi olgularının %65’inde sperm bulunmaktadır.

Lifleme tekniği ile de olsa mikro tese esnasında yumurtayı dölleyebilecek olgun sperm bulunmadığı durumlarda yuvarlak sperm (round spermatid) denilen öncül sperm hücreleri bulunarak yumurta döllemede kullanılması; azospermik ve daha önceden başarılı dölleme olmayan erkeklerde önemli bir umut ışığı olmaktadır.

Sperm Detox

Erkeklerde genetik yatkınlık, sigara ve alkol kullanımı, stres, fazla kilo, ilerlemiş yaş veya çeşitli hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabilecek sperm problemlerinin önceden tespiti ve bu olumsuz faktörlerin mümkün olduğunca elimine edilmesi esasına dayanan bir uygulamadır. Sperm fonksiyonlarındaki bozukluk oranlarını saptayan özel testler yapılarak sorunlu noktalar tespit edilir ve onarılır. Hormonal dengenin kurulması için eksik hormonların yerine konulması amacıyla iğne ve ilaç tedavileri yapılmalıdır. Destekleyici ilaç, vitaminler ve antioksidan tedavilerle daha kaliteli ve sağlıklı spermler elde edilebilmektedir.

Bu amaçla uygulanan yöntemler

• Diyet, obezite, insülin direnci kontrolü
• Yaşam tarzı değişiklikleri, psikolojik destek
• Egzersiz
• Sigara ve alkolü bırakma
• Akupunktur
• Hormonal tedaviler
• Antioksidan tedaviler
• Vitamin tedavileri
• Mikrobiyota düzenleme

Tüp bebek tedavisinde yumurta içine konulacak spermlerin olgun ve genetik açıdan iyi durumda olanlardan seçilmesi gerekmektedir. Bu amaçla “Kişiye Özel” çeşitli teknikler, konularında tecrübeli personel tarafından uygulanmalıdır. Merkezimizde elde edilen verilere göre aşağıdaki yaklaşımlar seçilerek hasta hizmetine sunulmaktadır. Sperm sayı, hareket ve anormal gelişim sorunu olan, hiç spermi olmayan erkeklerde özel tanı ve tedavi yaklaşımlarının kullanılması tedavi başarısını artırmaktadır.

Mikro Akışkan Chip Tekniği

Mikro akışkan çip yöntemi; pipetle karıştırma, santrifüjleme gibi klasik yöntemlerin sağlıklı sperm hücrelerine vereceği zararı elimine ederek, fizyolojik ve genetik açıdan daha iyi durumda olan spermlerin seçilmesi amacıyla kullanılır. Dişi üreme sisteminde bulunan doğal ortamın bir benzeri oluşturularak hazırlanan bu teknik, mikro kanalcıklardan geçebilen spermlerin sanki bir süzgeç gibi doğala en yakın olanlarının seçilmesine olanak sağlamaktadır.

Özellikle erkek kaynaklı problemlerde ek yöntemler ile beraber umut verici bir tedavi olarak başarının artırılmasına katkı sağlayabilmektedir. Gerekli görülen durumlarda mevcut chip ile seçilmiş ve genetik kalitesi daha yüksek olan spermlerin tekrar yeni bir chip ile seçilmesi sonucunda sperm kalitesinin daha iyi olduğu görülmüştür. Bu sebeple ileri erkek faktör vakalarında DOUBLE CHIP adını verdiğimiz sperm seçim tekniği yüksek kaliteli spermlerin elde edilmesi açısından önemlidir.

Polarize Mikroskop (Işınla Ayrıştırma Tekniği)

Polarize mikroskop ile ışığın çift kırılma özelliğini kullanarak doğru spermin seçilmesi tekniğidir. Bu teknikte sperm örnekleri üzerine özel bir ışık gönderilmektedir. DNA kırılmaları veya dölleme sorunu olan spermlerin gönderilen ışık yansıtmasındaki farklılık, sorunlu spermlerin ayrılarak kullanılmamasını sağlar. İyi spermlerin dölleme için seçilmesi ile embriyo gelişimi daha sağlıklı olur.

Yüksek büyütmeli Mikroenjeksiyon

Yüksek çözünürlüklü gelişmiş mikroskoplar eşliğinde yapılan mikroenjeksiyon işlemidir. Normal (yaklaşık 400x) büyütme ile fark edemediğimiz sperm anomalilerini, yüksek büyütmeli özel mikroskop objektifleri ve lensleri kullanarak 6600 kat büyütme ile belirleyip en iyi yumurta döllenme yapması muhtemel spermlerin seçimini yapma tekniğidir. Son derece komplike ve ileri teknoloji olan bu tekniği uygulayabilmek; sperm fizyolojisi bilgisi ve tecrübesi gerektirmektedir. Yapılan bazı çalışmalarda döllenme ve embriyoner gelişimi olumlu etkilediği bildirilmiştir.

Hyaluronan Binding Assay (Fizyolojik Mikroenjeksiyon / Zar Bağlanma Tekniği)

Yumurtaları dölleme işlemi olan mikroenjeksiyon (ICSI) işlemi için spermler hazırlanırken, en hareketlileri, şekli en düzgün olanları özel teknikler ile seçilmektedir. Bu yöntemde, mikroenjeksiyon için sperm, özel solüsyonların içerisinde seçilmektedir. Bu solüsyonlar, DNA’sı sağlıklı olan spermin özel olarak geliştirilmiş zarlara bağlanma kapasitesine göre ayırt etmekte ve ayırt edilen spermler toplanıp mikroenjeksiyon işlemi yapılmaktadır. Bilimsel çalışmalar gösteriyor ki, fizyolojik ICSI, döllenme oranını ve embriyo kalitesini arttırırken düşük oranlarını azaltmaktadır.